Controle is een illusie

Controle bestaat niet

Ik hou van inspirerende quotes - en die hieronder van Adi Da Samray is een van mijn favorieten.´Relax, nothing is under control´.... Het heeft me mede geïnspireerd tot het schrijven van dit stuk. Want controle willen hebben én houden is voor heel veel mensen een thema, mijzelf inclusief. De moderne samenleving en onze immer complexere levens hebben dat volgens mij alleen nog maar verder aangewakkerd. Het is steeds ingewikkelder geworden om alle ballen in de lucht te houden. Ondertussen zijn we met zijn allen verslaafd geraakt aan controle. Maar de grap is: controle bestaat helemaal niet! Dat is een diepverankerde en wijdverbreide illusie. Toch geloven de meeste mensen er nog hardnekkig in.

Hoe probeer jij controle uit te oefenen?

De neiging controle uit te willen oefenen, laten we het even controlezucht noemen, zie je overal terug. Pieker je veel, maak je je zorgen? Zie je de dingen het liefst op jouw manier worden gedaan? Kan je moeilijk iets aan een ander overlaten? Probeer je weleens iets af te dwingen? Ben je veel bezig met duwen en trekken om dingen voor elkaar te krijgen? Ben je iemand die dingen graag tot in de puntjes plant? Of misschien probeer je alles altijd zoveel mogelijk in de hand te houden, met inbegrip van je eigen gevoelsleven? Dit zijn zomaar een aantal voorbeelden. Onze controlezucht beperkt zich helaas niet tot onze eigen levens, zelfs over anderen proberen we controle uit te oefenen. En dit geldt echt niet alleen voor de zogenaamde ‘controlfreaks’ onder ons, dat is slechts een gradatieverschil ....

Go with the flow

Hoewel controle heel reëel kan aanvoelen, is het in essentie een illusie. Uiteindelijk hebben we niets onder controle, ook al denken we van wel. Het leven beweegt door ons heen en in die zin wórden we geleefd. We kunnen daarin meebewegen (‘go with the flow’), of er tussenin gaan zitten en ons verzetten. In het laatste geval blokkeer je juist de stroom en op die manier vormen we zelf meestal het grootste obstakel in ons eigen leven. Terwijl het universum, de bronenergie of welke naam je er ook aan wil geven, ontelbare malen krachtiger is dan jij! Daar tegenin gaan is zinloos en kost bovendien ontzettend veel energie.

Controle = Angst

Wat zit er nou precies achter onze hardnekkige controlezucht? Waarom laten we ons er - vaak onbewust - door (ver)leiden? Een belangrijke reden is dat controle ons een gevoel geeft van zekerheid en van veiligheid. Let wel: het gaat hier om een gevoel  en niet om de realiteit, want er is natuurlijk geen absolute garantie voor zekerheid en veiligheid .... Leven met onzekerheid, het grote onbekende, roept bij veel mensen juist allerlei angstgevoelens op. En die willen we heel graag vermijden. 
Achter de behoefte aan controle zit dus vrijwel altijd angst. Of het nu gaat om de angst voor verandering, om niet goed genoeg te zijn, te falen, afgewezen te worden door anderen, om dood te gaan, of iets anders. Ook de ervaringen die je in je leven hebt opgedaan, spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van een ongezonde controlebehoefte. Als je je ooit overweldigd hebt gevoeld door bepaalde mensen of gebeurtenissen met alle bijbehorende gevoelens, is de kans groot dat je controle als beschermingsmechanisme bent gaan gebruiken. Zodat je je een volgende keer ‘in control’ zou kunnen voelen in plaats van overspoeld te raken. Controle uitoefenen helpt ons, zo denken we, om grip te houden op onszelf en op ons leven.

Waar controlezucht toe kan leiden

Controle is op zichzelf beschouwd trouwens niet iets slechts of negatiefs. Waar het ongezond wordt, is als je eigen controlebehoefte je niet (meer) dient. Als je merkt dat het je belemmert op je pad. Als het je gespannen of angstig maakt. Als je er teveel van ‘in je hoofd’ bent gaan zitten. Het kan zelfs leiden tot fysieke klachten. Je controlemechanismen draaiende houden kost ongelofelijk veel energie. 
Controle houdt ook altijd een bepaalde verkramping in. En als je er teveel aan blijft vasthouden, zal het leven je vroeger of later gaan uitdagen om los(ser) te laten. Bij mij gebeurde dat op reis in Marokko, waar ik heel ziek in het ziekenhuis belandde, acuut geopereerd moest worden en niets anders kon doen dan me over te geven aan het proces. De les was eigenlijk meteen duidelijk voor me, al was ik wat minder blij met de manier waarop ik die moest leren …

Loslaten

Dat brengt me bij het tegengif voor controlezucht: vertrouwen, loslaten, overgave. Dit is voor de meeste mensen een flinke uitdaging (op zijn zachtst gezegd)! Toch kun je deze dingen leren. En daar kan ik jou op allerlei manieren bij helpen. Als je eenmaal leert loslaten en de controle wat meer kan laten varen, betekent dit dat je pas écht kan ontspannen. En dat is je natuurlijke staat! Dan kunnen de dingen ook op een meer natuurlijke, moeiteloze wijze ontstaan.

Laat het citaat bovenaan nog maar een keertje tot je doordringen .... Dat helpt om een en ander in het juiste perspectief te zien; een veel ruimer perspectief dan dat van geloven in en vasthouden aan controle. En dat geeft rust!

Gepubliceerd op: 26 november 2017 - © Luminessenz

Wil jij ook graag meer waardevolle informatie en tips van mij ontvangen, direct in jouw inbox? Meld je dan nu aan voor gratis inspiratiemails!